Adenoidektomiya – udlaq badamcıqlarının (adenoidlərin) cərrahi yolla çıxarılması əməliyyatıdır. Adenoidlər burunla boğazın arxa hissəsində yerləşən limfoid toxumalardır və uşaqlarda immun sistemin bir hissəsi kimi fəaliyyət göstərirlər. Lakin böyüdükdə və tez-tez iltihablandıqda tənəffüsə, nitqə, yuxuya və ümumi inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

Əməliyyat kimlərə tövsiyə olunur?

Aşağıdakı hallarda adenoidektomiya tövsiyə oluna bilər:
-  Uşaqlarda davamlı ağızla nəfəs alma
-  Burun tutulması və xroniki burun axıntısı
-  Tez-tez təkrarlanan qulaq infeksiyaları (otit)
-  Eşitmə zəifliyi və orta qulaqda maye toplanması
-  Yuxu zamanı xoruldama və nəfəs dayanması (apnoe)
-  Nitq inkişafında gecikmə və ya tələffüz problemləri
-  Davamlı və müalicəyə tabe olmayan adenoid iltihabı

Adenoidlər nə zaman problem yaradır?
Adenoidlər adətən 2–6 yaş arasında aktiv olur və sonra kiçilməyə başlayır. Lakin bəzi uşaqlarda bu toxuma:
-  Normadan artıq böyüyür.
-  İltihablanaraq daima infeksiya mənbəyinə çevrilir.
-  Yaxınlıqdakı qulaq və burun strukturuna mənfi təsir göstərir.
-  Bu hallarda cərrahi müdaxilə qaçılmaz olur.

Əməliyyat necə keçirilir?
-  Əməliyyat ümumi anesteziya altında aparılır.
-  Xüsusi ağızdan daxil olan alətlərlə adenoid toxuması çıxarılır.
-  Dəriyə və ya xarici görünüşə heç bir kəsik vurulmur.
-  Prosedur adətən 15–30 dəqiqə davam edir.
- Uşaq əməliyyatdan bir neçə saat sonra və ya növbəti gün evə buraxıla bilər
    
Sağalma müddəti necə keçir?
-  Əməliyyatdan sonra boğazda az miqdarda ağrı və narahatlıq ola bilər.
-  Uşağa ilk günlərdə yumşaq və ilıq yeməklər verilməlidir.
-  Güclü fiziki aktivlikdən 1 həftə uzaq qalmaq məsləhətdir.
-  Tam sağalma 5–7 gün ərzində baş verir
Uşağın nəfəsi rahatlaşır, xoruldama və qulaq problemləri azalır.
    
Adenoidektomiyanın üstünlükləri:
-  Burunla nəfəs alma bərpa olunur.
-  Gecə yuxusu və ümumi inkişaf yaxşılaşır.
-  Nitq və eşitmə problemləri azalır.
-  Orta qulaqda maye yığılması və otitlərin qarşısı alınır.
-  Ümumilikdə uşağın keyfiyyətli həyat səviyyəsi yüksəlir.

1. Adenoidlər çıxarıldıqdan sonra immunitet zəifləyərmi?
-  Xeyr. Adenoidlər çıxarıldıqda immun sistem ümumi fəaliyyətini qoruyur. Digər limfoid toxumalar bu funksiyanı kompensasiya edir.

2.  Əməliyyat neçə yaşdan etibarən edilə bilər?
-   Ən çox 2 yaşdan sonra tövsiyə olunur. Əgər uşaqda ciddi tənəffüs çətinliyi varsa, daha erkən də aparıla bilər.

3.  Əməliyyat ağrılıdırmı?
-   Əməliyyat zamanı ağrı hiss olunmur. Sonrasında yüngül boğaz ağrısı ola bilər, lakin tez keçib gedir.